Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2014

“Mη με λησμόνει” μυοσωτίς


μυοσωτίς





λουλούδια της μυοσωτίδος
Ετυμολογία μυοσωτίς < μεταγενέστερη ελληνική μυοσωτίς < αρχαία ελληνική μῦς + -ωτίς < οὖς
Ουσιαστικό[]

μυοσωτίς θηλυκό
ποώδες φυτό που ανήκει στο γένος Myosotis, με μικρά μπλε, ροζ ή άσπρα άνθη
Συνώνυμα[]
μη με λησμόνει

http://el.wiktionary.org/wiki/%CE%BC%CF%85%CE%BF%CF%83%CF%89%CF%84%CE%AF%CF%82




Κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου οι ελευθεροτέκτονες φορούσαν το σήμα με το μικρό μπλε λουλούδι («μη-με-λησμόνει») ως μυστικό σημάδι αναγνώρισης μεταξύ τους.[59][60][61] Στις μέρες μας, ελευθεροτέκτονες ανα την υφήλιο φέρουν το σήμα «μη-με-λησμόνει» στο πέτο τους για να θυμούνται όλους αυτούς που υπέφεραν στο όνομα του ελευθεροτεκτονισμού, κυρίως κατά τη ναζιστική περίοδο.[62

]http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%B5%CF%85%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%BF%CF%84%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82


“Mη με λησμόνει”

Του Γιάννη Χλουβεράκη

Απ’ όλα τ' άνθη του αγρού που έχω μαζεμένα

ένα μονάχα αγαπώ, γιατί θυμούμαι εσένα!

Δεν είναι τριαντάφυλλο, δεν είναι ανεμώνη

είναι λουλούδι ταπεινό: το λέν’ «μη με λησμόνει!»

(Από λεύκωμα δεσποινίδας)

Η παράδοση αναφέρει ότι, όταν ο Θεός έπλασε τα λουλούδια, χάρισε στο καθένα τ' όνομά του. Ελησμόνησε όμως ένα που βρισκόταν στην όχθη ενός ρυακιού. Το λησμονημένο γαλανό λουλουδάκι φώναξε : «Μεγάλε Πατέρα, σ’ όλα τα λουλούδια χάρισες ένα όνομα. Εμένα γιατί με ξέχασες; Χάρισέ με στην αγάπη».

Εκείνος τότε αποκρίθηκε: «Έχεις δίκιο, δεν πρέπει να λησμονηθείς και από τώρα θα σε λένε “μη με λησμόνει”».

Ένας άλλος ξένος θρύλος μνημονεύει ότι στις όχθες κάποιου ποταμού, όπου είχε φυτρώσει ένα γαλάζιο λουλουδάκι, περπατούσε ένα ερωτευμένο ζευγαράκι. Ξαφνικά η κοπέλα αντίκρισε το όμορφο λουλουδάκι στους γκρεμνούς της όχθης και το πόθησε. Ο νέος χωρίς να πει τίποτε έτρεξε να της το φέρει. Το έκοψε, αλλά γλίστρησε κι έπεσε στο νερό του ποταμού. Παρά τις προσπάθειές του δεν μπόρεσε να σωθεί. Η κόρη με λαχτάρα και θρήνους αγνάντευε το χαμό του. Κι ο νέος που πνιγότανε κατόρθωσε να πετάξει στην αγαπημένη του το γαλάζιο λουλουδάκι που κρατούσε στα χέρια του, με τα στερνά του λόγια «μη με λησμόνει!».

Έτσι η μυοσωτίς, λόγω της ομοιότητας των φύλλων με αφτιά ποντικού, έμεινε με το διεθνές όνομα «μη με λησμόνει» - μεταφραστικό δάνειο από τα γαλλικά ne m’ oubliez pas, τα αγγλικά forget me not, τα γερμανικά vergissmein nicht κ.α.

Από την αρχαιότητα μέχρι τους νεώτερους χρόνους πουθενά δεν αναφέρεται όνομα που να σχετίζεται η μυοσωτίς με τη φράση αυτή. Η Μυοσωτίς ή Μυοσώτη ή Μυόσωτον των αρχαίων και του Μυός ώτα του Διοσκουρίδη μάλλον αναφέρονται σε είδος παριεταρίας.

Το γένος μυοσωτίς της οικογένειας των Βοραγινιδών (Borragiraceae) περιλαμβάνει 40 περίπου είδη, ιθαγενή των ευκράτων χωρών, ιδίως Ευρώπης και Αυστραλίας. Είναι φυτά ποώδη, μονοετή ή πολυετή, τριχωτά, πολύκλαδα, με άνθη μικρά κυανά, ρόδινα, λευκά ή κίτρινα σε βοστρυχόμορφα κύματα (ταξιανθίες ανά δύο). Το κυανίζον χρώμα των βοστρύχων σε φυτοστοιχίες έχει ελκυστική εμφάνιση και αποτελούν ωραία σύνθεση, όταν καλλιεργούνται ανάμικτα με υακίνθους, τουλίπες και πανσέδες.

Από τα 14 είδη της Ελληνικής χλωρίδας, η μυοσωτίς ή ελοχαρής (Myosotis palustris ή M. Scorpioides L.) είναι γνωστή, ως «μη με λησμόνει». Πόα πολυετής, 10-60 εκ., με βλαστό έρποντα και παραφυάδες που ριζοβολούν και φύλλα προμήκη ή λογχοειδή, φυτρώνει κοντά στα ρυάκια και στους ποταμούς, σε τελματώδεις θέσεις. Ανθεί Μάιο – Σεπτέμβριο.

Το σεμνό και γαλάζιο αυτό λουλουδάκι, μικρό και άοσμο, δεν αγαπήθηκε στη χώρα μας. Υπάρχει μόνο για το ωραίο όνομά του. Στη Δύση ποιητές και τραγουδιστές το έψαλαν, σαν σύμβολο πιστής αγάπης. Ένα γαλλικό τραγουδάκι (σε ελεύθερη μετάφραση) λέει : “Μη με λησμόνει, είναι το όνομα ενός λουλουδιού” μη με λησμόνει, είναι η επιθυμία της καρδιάς μου!».

Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2014

Γαρδένια















Γαρδένια
Συστηματική ταξινόμηση
Σύστημα: κατά CRONQUIST, 1981
Βασίλειο:
Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία:
Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta)
Ομοταξία:
Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida)
Τάξη:
Ερυθροδανώδη (Rubiales)
Οικογένεια:
Ερυθροδανοειδή (Rubiaceae)
Γένος:
Γαρδένια (Gardenia)
J.Ellis
Είδη
Βλέπε κείμενο.

Η γαρδένια είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο φυτό που ανήκει στην οικογένεια των Ερυθροδανοειδών της τάξης τωνΕρυθροδανωδών. Υπάρχουν 250 περίπου είδη που είναι αειθαλείς θάμνοι και μικρά δέντρα. Προέρχεται από τηνΑφρική και την Ασία. Τα περισσότερα είδη καλλιεργούνται ως καλλωπιστικά, κυρίως για τα μεγάλα άνθη με τη θαυμάσια μυρωδιά τους.

Το γνωστότερο είδος είναι η Γαρδένια η ιασμινοειδής (Gardenia jasminoides)[ Missouri Botanical Garden's Kemper Center for Home Gardening ή κοινή γαρδένια.

Περιγραφή

Θάμνος που φτάνει το 1,5 μέτρο ύψος με πλούσιο φύλλωμα που αποτελείται από ωραία στρογγυλά ή λογχοειδή λαμπερά πράσινα φύλλα και μεγάλα συνήθως διπλά , λευκά , ελαφρώς κηρώδη άνθη με το έξοχο άρωμα τους. Πήρε το όνομά του απ' το Σκωτσέζο φυσιοδίφη και γεωπόνο Αλεξάντερ Γκάρντεν. Στην Ελλάδα ήρθε από τη Νότια Αφρική και είναι από τα πιο γνωστά και αγαπητά καλλωπιστικά φυτά. Ανήκει στα οξύφιλα φυτά (καμέλια, ορτανσία,αζαλέα) και δεν ευδοκιμεί σε ασβεστώδες έδαφος, αλλά σε ελαφρώς όξινο. Το καλύτερο χώμα για τη γαρδένια είναι το καστανόχωμα.

Καλλιεργείται σε γλάστρες και θερμοκήπια, όπου μπορεί να παράγει λουλούδια όλο το χρόνο. Σε φυσικό περιβάλλον ανθίζει από τα τέλη της άνοιξης και ως στις αρχές του φθινοπώρου.

Η γαρδένια είναι εξαιρετικά ευαίσθητο φυτό. Είναι κατάλληλη κυρίως για παραθαλάσσιες περιοχές. Το χειμώνα δεν αντέχει το ψύχος και θέλει προστασία , ενώ όταν ο καιρός δεν είναι ψυχρός διατηρείται όλο το χρόνο. Η πιο καλή θερμοκρασία για το φυτό είναι οι 10°-13° C βαθμοί. Ο χώρος πρέπει να είναι απάνεμος, φωτεινός και να υπάρχει καλός αερισμός. Το καλοκαίρι δεν αντέχει σε υψηλές θερμοκρασίες και πρέπει να τοποθετείται σε σκιερό μέρος. Διατηρείται και σε μερική έκθεση στον ήλιο αρκεί να υπάρχει αρκετή υγρασία στην ατμόσφαιρα.
Πολλαπλασιασμός

Η γαρδένια πολλαπλασιάζεται με φυλλώδη μοσχεύματα που έχουν 4 φύλλα και 10 εκατοστά μήκος και παίρνονται από σκληραγωγημένες γαρδένιες που λέγονται μάνες. Τα φυτεμένα μοσχεύματα σκεπάζονται με γυάλινα ποτήρια. Η υγρασία του χώματος και της ατμόσφαιρας είναι απαραίτητη . Αφού βγουν οι πρώτες μικρές ρίζες γίνεται η μεταφύτευση σε μικρά γλαστράκια. Η δεύτερη μεταφύτευση γίνεται σε μεγαλύτερες γλάστρες, αφού όμως οι ρίζες πρώτα αναπτυχθούν και πιάσουν όλο το χώρο στα γλαστράκια.
Φροντίδα

Για τη διατήρηση της γαρδένιας χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα. Τα φύλλα της πρέπει να ραντίζονται τακτικά και να ξεπλένονται από τις σκόνες νωρίς το πρωί ή το βράδυ. Πρέπει να ποτίζεται συχνότερα το καλοκαίρι και πολύ λίγο το χειμώνα. Η υπερβολική υγρασία μπορεί να βλάψει το φυτό. Καλό είναι να γίνεται λίπανση με κατάλληλο λίπασμα ενώ απαραίτητος είναι ο σίδηρος σε μορφή λιπάσματος ή μπορεί να τοποθετείται στο χώμα κάποιο σιδερένιο αντικείμενο που να σκουριάζει. Δεν πρέπει πάντως να γίνεται υπερβολική χρήση λιπασμάτων.

Το νερό που ποτίζεται δεν πρέπει να περιέχει πολλά άλατα. Το φυτό είναι πολύ ευάλωτο στις απότομες αλλαγές περιβάλλοντος και στις μετακινήσεις (πτώση μπουμπουκιών, φύλλων και ξήρανση φυτού). Η αλλαγή γλάστρας πρέπει να γίνεται κάθε 2 χρόνια. Παραδοσιακά προτιμάται η τενεκεδένια γλάστρα.

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B1%CF%81%CE%B4%CE%AD%CE%BD%CE%B9%CE%B1

Δευτέρα 14 Ιουλίου 2014

Οι 40άρηδες επιστρέφουν στο χωράφι λόγω κρίσης








http://www.kathimerini.gr/


Γράφει ο
ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΛΑΦΡΟΣ

Μια μικρή αλλά ευδιάκριτη πλέον στροφή στον γεωργικό τομέα καταγράφεται στην Ελλάδα, ως απότοκο φαινόμενο της κρίσης που κτύπησε ιδιαίτερα τα μεγάλα αστικά κέντρα και πρωτίστως την Αθήνα. Υπάρχει μια σαφής «εισαγωγή» νέων αγροτών στο γεωργικό επάγγελμα, παρά τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν και με ανοικτό βέβαια το ερώτημα εάν πρόκειται για σταθερή επιλογή.

Μετά δεκαετίες υποχώρησης του αριθμού των απασχολουμένων στη γεωργία, στα τέλη του 2013 καταγράφηκε (για δεύτερη φορά ύστερα από το 2010) μια μικρή αύξηση. Συγκεκριμένα, από 485.500 απασχολούμενους στα τέλη του 2012, το 2013 οι αγρότες ήταν 493.900. Θα πείτε, ανεπαίσθητη η άνοδος, κι έτσι είναι, αλλά πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι η αύξηση του συνολικού αριθμού εκφράζει πολύ μεγαλύτερη είσοδο νέων αγροτών, καθώς βεβαίως υπάρχουν και αποχωρήσεις από το επάγγελμα των παλαιοτέρων, οι οποίοι έχουν και αρκετά υψηλό ηλικιακό μέσο όρο.

Είναι η πρώτη φορά που αντιστρέφεται η τάση μεγάλης συρρίκνωσης του αριθμού των αγροτών. Από τους 1.083.000 το 1981 έπεσαν στους 724.000 το 1998 κι από εκεί στους 520.000 το 2008. Η κρίση ωστόσο οδήγησε αρκετό κόσμο προς τη γεωργία, με αποτέλεσμα το 2010 οι απασχολούμενοι στον τομέα να φτάσουν τις 533.000. Ομως, η υφεσιακή βουτιά του 2011 και η συνολική κατάρρευση της απασχόλησης στην Ελλάδα εκφράστηκε και στον γεωργικό τομέα με μείωση το 2011 και το 2012, για να καταγραφεί ξανά το 2013 μια μικρή άνοδος, που μένει να δούμε εάν έχει στοιχεία μονιμότητας. Πάντως, η συμμετοχή του πρωτογενούς τομέα στο σύνολο της απασχόλησης ανέβηκε στο 13,2% από 11%, καθώς οι άλλοι τομείς υποχωρούν.

«Υπάρχει μια μικρή στροφή προς τον πρωτογενή τομέα και ειδικά τη γεωργία, χωρίς να είμαστε σίγουροι εάν θα σταθεροποιηθεί. Προέρχεται από τις πόλεις αλλά και από αγροτικές περιοχές, οι οποίες είχαν απογεωργικοποιηθεί», λέει στην «Κ» ο κ. Χαράλαμπος Κασίμης, πρόεδρος του τμήματος Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης του Γεωπονικού Πανεπιστημίου. «Στη νέα ιδέα της “αγροτικότητας” υπάρχει και η νοσταλγία της “επιστροφής στη γη και στις ρίζες”. Αλλά πλέον, λόγω της οικονομικής κρίσης, η γεωργία αποκαθίσταται και προσεγγίζεται για πρώτη φορά από νέους κατοίκους των αστικών κέντρων, οι οποίοι προσδοκούν μια ζωή στις αγροτικές περιοχές, με απασχόληση, ποιότητα ζωής και περιβαλλοντική αξία», σημειώνει ο κ. Κασίμης. «Στην Ελλάδα υπάρχουν δεσμοί υπαίθρου-πόλης, η αστικοποίηση είναι πρόσφατο φαινόμενο. Στην ύπαιθρο υπάρχουν σπίτι, περιουσία (χωράφια), συχνά συγγενείς», συμπληρώνει στην «Κ» ο καθηγητής του Γεωπονικού.

Από πού προέρχονται όμως οι νεοεισερχόμενοι στον αγροτικό τομέα; Μια απάντηση μας δίνει η επεξεργασία στοιχείων της Ερευνας Εργατικού Δυναμικού από τον κ. Κασίμη και τον κ. Σταύρο Ζωγραφάκη, επίσης καθηγητή στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο. Καταρχήν γεωγραφικά προέρχονται από την Αθήνα (37%) και 8% από την υπόλοιπη Αττική, 9% από τη Θεσσαλονίκη, 9% από την υπόλοιπη Κεντρική Μακεδονία, 7% από τη Θεσσαλία και 7% από τη Στερεά Ελλάδα. Τι έκαναν προτού στραφούν στον αγροτικό τομέα; Το 54% απασχολούνταν στο εμπόριο, στην αναψυχή, στον ιδιωτικό τομέα, το 29% στο Δημόσιο, το 4% στις κατασκευές, ενώ το 28% δεν είχε εργαστεί την προηγούμενη χρονιά, γιατί ήταν άνεργοι, μαθητές-σπουδαστές, στρατιώτες, νοικοκυρές.

Ιδιαίτερα σημαντική είναι η ηλικιακή ανανέωση, καθώς η μέση ηλικία νεοεισερχομένων είναι 41,7 έτη έναντι του 47,3 των παλαιότερων αγροτών. Τέλος, ο νέος αγρότης είναι σε μεγάλο βαθμό μορφωμένος, καθώς ο ένας στους τρεις έχει αποφοιτήσει από ΑΕΙ ή ΤΕΙ, ένας στους δέκα έχει και μεταπτυχιακό τίτλο, ενώ ένας στους δύο είναι απόφοιτος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (47%).

Δυνατότητες υπάρχουν, αλλά...

Η τάση επιστροφής στη γεωργία υπάρχει και είναι ελπιδοφόρα. «Το ζητούμενο είναι εάν θα υπάρξει ανθεκτικότητα σε αυτήν την επιλογή. Κι ακόμα, εάν απλά θα επιστρέψουμε στην πρότερη κατάσταση ή θα έχουμε ένα τίναγμα προς τα εμπρός, με αλλαγή του παραγωγικού και αναπτυξιακού μοντέλου», αναρωτιέται ο καθηγητής κ. Χαράλαμπος Κασίμης.

Δυνατότητες υπάρχουν. Είναι σημαντικό πως έξι στα πρώτα δέκα εξαγωγικά προϊόντα είναι αγροτικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι, στην περίοδο 2009 - 2013 οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων παρουσίασαν αύξηση κατά 22,5%, έναντι αντίστοιχης ανόδου 19,1% του συνόλου των εξαγωγών της χώρας (χωρίς καύσιμα). Από την άλλη, όμως, καταγράφεται από την Eurostat μια σειρά προϊόντων που η παραγωγή έπεσε το 2013 (νωπά φρούτα, ελαιόλαδο - ελιές, αυγά, γάλα κ.ά.)

«Οι μετακινήσεις προς τον αγροτικό τομέα δεν συνοδεύονται από ένα πλαίσιο πολιτικής και μια στρατηγική για την ανάπτυξη της υπαίθρου. Υπάρχουν μόνο ρητορικές διαβεβαιώσεις σχετικά με τις νέες ευκαιρίες που ενδεχομένως να υπάρχουν σε αγροτικές περιοχές και οι οποίες παρουσιάζονται σχεδόν ως «χρυσωρυχεία». Κι όμως, ο τομέας των τροφίμων έχει γίνει μια αρένα του ολιγοπωλιακού ανταγωνισμού. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι νεοεισερχόμενοι στη γεωργία παραμένουν ευάλωτοι παρά τον αρχικό ενθουσιασμό τους», τονίζει ο κ. Κασίμης.


Ο δρόμος για το χωριό είναι... δύσκολος

Πριν από έξι χρόνια ο κ. Νικόλας Κάστορας εργαζόταν ως σερβιτόρος στην Αθήνα. Σήμερα, πέρα από τις παραδοσιακές ελιές, καλλιεργεί φιστικιές, μανιτάρια «πλευρότους», ενώ πειραματίζεται με μαύρη συκιά και εξωτικά φυτά. Επέστρεψε στην Καλαμάτα όταν τα πρώτα σημάδια της κρίσης έριξαν την απειλητική τους σκιά στην Αθήνα. Μην νομίζετε όμως ότι τα πράγματα ήταν και είναι ειδυλλιακά στον αγροτικό τομέα. Ο Νικόλας είναι υποχρεωμένος να κάνει δύο και τρεις δουλειές για να τα βγάλει πέρα. Η παλιά τέχνη του σερβιτόρου είναι ξανά χρήσιμη, αφού την ασκεί και πάλι στην Καλαμάτα.

«Γύρισα πίσω για να αξιοποιήσω τα οικογενειακά κτηματάκια. Δεν το έχω μετανιώσει και πιστεύω ότι για πολλούς νέους η επιστροφή αποτελεί μια διέξοδο, πρώτα και κύρια γιατί μπορείς να έχεις άλλη ποιότητα ζωής. Τον πρώτο καιρό όμως έπαθα πολλές ζημιές. Εψαχνα στο Ιντερνετ να βρω τι θα καλλιεργήσω! Δεν υπήρχε καμία βοήθεια από το κράτος σε τεχνογνωσία, σε πιστοποίηση, σε τίποτα. Στράφηκα στα σαλιγκάρια και την πάτησα», λέει στην «Κ» ο κ. Κάστορας. Στη συνέχεια, με τη βοήθεια και πιστοποίηση του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Ερευνας (ΕΘΙΑΓΕ), καλλιέργησε μανιτάρια «πλευρότους» με καλά αποτελέσματα. Τώρα, ο ανήσυχος νέος αγρότης πειραματίζεται με υδροπονικές καλλιέργειες (μέσα στο νερό), μαύρη συκιά (πρώιμη και δίφορη), καθώς και με τα «passion fruits», ένα εξωτικό είδος που πιάνει καλές τιμές και φαίνεται να ταιριάζει στο κλίμα της Μεσσηνίας.

«Είναι πολύ αναγκαία και σημαντική η βοήθεια και η στήριξη στους νέους αγρότες», μας λέει ο κ. Παναγιώτης Κάτσαρης, ερευνητής στο ΕΘΙΑΓΕ Καλαμάτας. «Από το 2010 και μετά υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον για επιστροφή στην πρωτογενή παραγωγή, κυρίως από κόσμο που έχασε τη δουλειά του ή απειλείται να τη χάσει. Ενα τμήμα από όλους αυτούς μπαίνει τελικά στη γεωργική παραγωγή», σημειώνει. Ο κ. Κάτσαρης τονίζει ότι τα προγράμματα για τους νέους αγρότες αποτελούν «σταγόνα στον ωκεανό» και δίνονται με όρους που αποκλείουν πολλούς, ενώ δεν δίνονται σε όσους έχουν μικρές εκτάσεις, ωθώντας στη συγκέντρωση της αγροτικής γης. «Δεν μπορεί να υπάρξει μεγάλη και σταθερή στροφή στη γεωργία, χωρίς να ενισχυθούν οι υποστηρικτικές δομές, όπως το ΕΘΙΑΓΕ, ο ΕΛΓΑ κ.λπ. Από 1.500 ερευνητές που είχαμε στους αγροτικούς οργανισμούς, σήμερα δεν υπάρχουν ούτε 500. Για την πιστοποίηση προϊόντων το κράτος απασχολεί μόνο 40-50 άτομα», λέει ο κ. Κάτσαρης.

Ο κ. Μανώλης Βαρουξάκης είναι νέος σε ηλικία, αλλά αρκετά χρόνια στη γεωργία, ακολουθώντας τα βήματα του πατέρα του και αναλαμβάνοντας τα οικογενειακά χωράφια στο Ξηροκάμπι Χανίων. Μόλις ολοκλήρωσε τη συμμετοχή του σε ένα παλαιότερο πρόγραμμα νέων αγροτών. «Τα πράγματα είναι δύσκολα, γιατί ό,τι βγάζεις σ’ το παίρνει η φορολογία, ενώ κάνουν κουμάντο οι έμποροι», μας λέει. «Πότε βγαίνει εισόδημα, πότε όχι, εξαρτάται από την παραγωγή και τις τιμές», σημειώνει ο κ. Βαρουξάκης, τονίζοντας και το πρόβλημα της μονοκαλλιέργειας ελιάς που έχει διαμορφωθεί στην περιοχή.




Πίσω από τη συχνά ρομαντική ρητορική για την «επιστροφή στο χωριό», τα πράγματα δεν είναι εύκολα. Αξίζει να σημειώσουμε ότι, σύμφωνα με τη Eurostat, το γεωργικό εισόδημα για κάθε εργαζόμενο στον τομέα μειώθηκε στην Ελλάδα το 2009-12 κατά 10,8% (έναντι αύξησης 7,5% στην Ε.Ε.), ενώ είχε προηγηθεί και μείωση 16,9% το 2000-2009.




Βεβαίως, όπως σημειώνει στην «Κ» ο καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου κ. Κασίμης, την περίοδο της κρίσης «το χωριό άντεξε καλύτερα και η απόσταση φτώχειας μεταξύ της πλουσιότερης πόλης και του φτωχότερου χωριού μειώθηκε». Ισως αυτό εξηγεί γιατί, παρά τις μεγάλες δυσκολίες, ολοένα περισσότεροι αναζητούν διέξοδο στην ύπαιθρο.

πηγή http://www.kathimerini.gr/776027/article/epikairothta/ellada/oi-40arhdes-epistrefoyn-sto-xwrafi-logw-krishs

Δευτέρα 16 Ιουνίου 2014

Κυριακή 1 Ιουνίου 2014

Ο Ιούνιος ήταν ο μήνας του θερισμού



Ο Ιούνιος ήταν ο μήνας του θερισμού. Κουκιά, κριθάρι και σιτάρι θερίζονταν με το δρεπάνι (σίερο), ενώ τα ρεβύθια τραβιόνταν με το χέρι. Στοιβιάζονταν και δένονταν σε δεμάτια, ενώ λίγες μέρες αργότερα φορτώνονταν σε γαϊδούρια ή μουλάρια και μεταφέρονταν στ' αλώνια (κουβάλημα).


Η χρήση αλωνιστικών μηχανών εμφανίσθηκε γύρω στο 1950 και γενικεύθηκε το 1960. Η ανυπόφορη ζέστη, το κλειστό και σφιχτοδεμένο ντύσιμο και το επίπονο της εργασίας αυτής έκαναν τον ιδρώτα να ρέει ασταμάτητα, το στόμα να ξεραίνεται από τη δίψα και το θέρος μια από τις πιο βαριές γεωργικές ασχολίες. Σε περιοχές όπου υπήρχε μια ομοιόμορφη και εκτεταμένη σιταροκαλλιέργεια (π.χ. στον Κάμπο της Κώμης) το θέρος γινόταν την ίδια μέρα απ' όλους σχεδόν τους γεωργούς που είχαν χωράφια ο' αυτή την περιοχή. Συγκεκριμένα οι κάτοικοι του χωριού πληροφορούνταν από τον διαλαλητή (ντελάλη) τις τοποθεσίες στις οποίες θα επιτρεπόταν το θέρος την επόμενη ή μεθεπόμενη μέρα (διασάκια). Με τον τρόπο αυτό οι παλιοί Καλαμωτούσοι μετέτρεπαν τη σκληρή αυτή αγροτική ασχολία σε πραγματικό πανηγύρι, ενώ ταυτόχρονα απόφευγαν πιθανές παρεξηγήσεις για το θέρισμα του ενδιάμεσου αυλακιου,που χώριζε γειτονικά χωράφια. Αρκετές φορές μάλιστα σιγοτραγουδούσαν λαϊκά αυτοσχέδια άσματα, σαν αυτό που ακολουθεί:


(1)

Μια γκαστρωμένη θέριζε

ένα κοντό σιτάρι

δρομί-δρομί το θέριζε

δρομί-δρομί το πάει.




(2)

Κι εκεί όπου το θέριζε

χρυσός αετός της πέφτει

το βάλλει στην ποδίτσα της

και πα' να το ξωρίσει.


(3)

Στο δρόμο που το πήγαινε

μια πέρδικα την είδε

μαρή σκύλα, μαρή άνομη

που πας να το ξωρίσεις.




(4)

Εγώ 'χω δεκαοχτώ παιδιά

και πάσχω να τα θρέψω

και σ' έχεις το χρυσό αετό

και πας να τον ξωρίσεις.


(5)

Βάλε τον στην ποδίτσα του

και πίσω να γυρίσεις.


Το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιουνίου, το καπνόφυτο, που είχε αρχίσει να ριζώνει και ν' αναπτύσσεται, απαιτούσε τη φροντίδα του γεωργού. Η στεγνή και ξερή βάση των καρικιών σκαβόταν προσεκτικά με μια μικρή αξίνη (αξινάκι), για να μπορεί έτσι να αερίζεται το φυτό, απομακρύνοντας ταυτόχρονα οτιδήποτε άλλο είχε φυτρώσει και εμπόδιζε την ομαλή ανάπτυξη(δισκάφισμα).

Τον Ιούνιο άρχιζε επίσης η διαδικασία παραγωγής της μαστίχας με το καθάρισμα (ξύσιμο) των σχίνων.


Το ξερό και χορταριασμένο επίπεδο μέρος του εδάφους, που περιέβαλλε τον χοντρό, κυρτό και πολυσχιδή κορμό του σχίνου, καθαριζόταν με ένα τριγωνικό μεταλλικό επίμηκες εργαλείο {άμια), σκουπιζόταν με μια αυτοσχέδια πρόχειρη σκούπα(φροκαλιά), φτιαγμένη συνήθως με ακανθωτό χαμόκλαδο (αθρίμπα ή αχινοπόδι) και καλυπτόταν με ένα λεπτό στρώμα άσπρου χώματος που είχαν φέρει μαζί τους οι παραγωγοί (αμμούδισμα). Το ασπρόχωμα το έβγαζαν από κατάλληλες περιοχές, συνήθως κοντά στο χωριό, οι οποίες, λόγω της μακροχρόνιας χρήσης τους, είχαν μετατραπεί σε μικρές, συχνά επικίνδυνες, υπόγειες στοές (κούφοι).Το αμμούδισμα εμπόδιζε την υγρή μαστίχα, που έτρεχε από τον κορμό του σχίνου, να κολλήσει στο έδαφος. Με το αμμούδισμα γινόταν και το πρώτο υποτυπώδες κέντημα, κυρίως στη βάση του κορμού του σχίνου (ρίνιασμα).

Δευτέρα 26 Μαΐου 2014

Σάββατο 17 Μαΐου 2014

Τα άγρια φαγώσσιμα χόρτα της ελληνικής γης







Στην Ελληνική ύπαιθρο υπάρχουν πολλά άγρια φαγώσιμα χόρτα. Πολλοί δεν τα γνωρίζουν εκτός από ένα δυο είδη, που ίσως έχουμε ψωνίσει για να φτιάξουν χόρτα ή πίτες. Τα άγρια χόρτα που φυτρώνουν στους αγρούς είναι ιδιαίτερα πλούσια σε βιταμίνη C, φλαβονοειδή, πολυφαινόλες, ω-3 λιπαρά οξέα και σε α-λινολενικό οξύ, συστατικά που συνεισφέρουν σημαντικά στην αντιοξειδωτική ικανότητα του οργανισμού. Θα προσπαθήσω να παρουσιάσω μερικά για την πιο εύκολη αναγνώριση, αξιοποίηση και χρήση τους στη διατροφή μας.

Αγκινάρα άγρια-Cynara cardunculus
Άλλες ονομασίες: Αγριαγκινάρα, αγκιναράκια, χαρακάκια


Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae
Πολυετές φυτό που φτάνει πάνω από 1 μέτρο ύψος. Βρίσκεται αυτοφυές σε όλες τις θερμές περιοχές της Ελλάδας, σε ακαλλιέργητα μέρη.

Μαζεύονται οι τρυφεροί βλαστοί, τα φύλλα και οι ανθοκεφαλές, την άνοιξη πριν ανθίσουν. Μαγειρεύονται βραστές με άλλα λαχανικά (αλλά πολίτα), αλλά και με κρέας.
Οι μικρές ανθοκεφαλές μαγειρεύονται με αυγά ομελέτα και μπορούν να γίνουν και τουρσί.

Αγριοζοχός-Urospermum picroides
Άλλες ονομασίες: Πικρίθρα, Κουφολάχανο
Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae


Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 20-50 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Το σχήμα τους και οι διαστάσεις των φύλων του δεν είναι σχεδόν ποτέ το ίδιο. Τα φύλλα του είναι σκουροπράσινα οδοντωτά και μακριά με παχύ κόκκινο μίσχο και κεντρικό νεύρο. Μαζεύεται από το Φθινόπωρο μέχρι το τέλος της άνοιξης. Η γεύση των φύλλων είναι λίγο πικρή, τρώγονται ωμά σε σαλάτες, μαγειρεύονται μόνα τους βραστά με μπόλικο λεμόνι ή σε συνδυασμό με αρνί ή κατσίκι. Τέλος χρησιμοποιούνται και σε χορτόπιτες.

Αγριοκαρδαμούδα-Capsella bursa-pastoris
Άλλες ονομασίες: Αγριοκάρδαμο, τζουρκάς, ραγιάς
Οικογένεια: Brassicaceae

Ετήσιο ή διετές φυτό (κοινό ζιζάνιο), που φτάνει περίπου μέχρι τα 40 εκατοστά ύψος. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους, σε όλη την Ελλάδα. Τα φύλλα τους τρώγονται βραστά με άλλα χόρτα και χρησιμοποιούνται σε σαλάτες μαζί με τα άνθη τους, για πιπεράτη γεύση.

Αντράκλα-Portulaca Oleracia
Άλλες ονομασίες: Γλιστρίδα, σκλιμίτσα, τρέβα, χοιροβότανο
Οικογένεια: Portulacaceae



Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 20 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα για αυτό θεωρείτε και ζιζάνιο. Τα φύλλα της είναι σκουρωπά πράσινα, σαρκώδεις και παχιά. Λέγεται ότι αν μασήσεις μερικά φρέσκα φύλλα και τα βάλεις κάτω από τη γλώσσα σου ξεδιψάς. Έχει πολύ βιταμίνη C και σίδηρο και μια διατροφική έρευνα στην Κρήτη έδειξε ότι η κατανάλωσή της, όπως και η τσουκνίδα βοηθάει την καρδιά (είναι το φυτό με τα περισσότερα ω3 λιπαρά).
Μαζεύονται οι τρυφερές κορφές τους από την αρχή του καλοκαιριού μέχρι το φθινόπωρο. Τρώγεται ωμή σαλάτα με λαδόξιδο και κρεμμύδια ή προσθέτετ ε στη ντοματοσαλάτα. Γενικά μπορεί να αντικαταστήσει τα μαρούλια σαν πράσινο λαχανικό. Μαγειρεύεται γιαχνί κατσαρόλας.




Ασφόδελος-Αsphodelus aestivus
Άλλες ονομασίες: Σπερδούκλι, ασπέρδουκλας, ασφεντυλιά, ασκέλα
Οικογένεια: Λειλιϊδών-Liliaceae


Ο ασφόδελος είναι πολυετές βολβώδες φυτό που φτάνει συνήθως ένα μέτρο ύψος (μέχρι 1,5). Τα φύλλα του ξεκινούν όλα από τη βάση του φυτού σχηματίζοντας σχήμα V, έχουν γκριζοπράσινο χρώμα και στην κορυφή τους είναι μυτερά.
Τα άνθη έχουν χρώμα λευκό με καστανοκόκκινες ραβδώσεις στο κέντρο και σχηματίζονται πολλά μαζί στην κορυφή του κεντρικού στελέχους του φυτού. Οι καρποί είναι στρογγυλές κάψουλες. Ανθίζει από Φεβρουάριο μέχρι Ιούνιο.
Οι ρίζες του μοιάζουν σαν δάχτυλο ή καρότο, έχουν χρώμα καφέ και είναι χυμώδεις. Τα φυτά σχηματίζονται από συστάδες λογχωτών φύλλων που μοιάζουν κάπως με τα φύλλα του κρεμμυδιού και φτάνουν μήκος συνήθως τα 50 εκατοστά.
Ο κοινός ασφόδελος συναντάται σε λιβάδια, βοσκότοπους, βραχώδη εδάφη, πεδιάδες, παρυφές των δρόμων, κήπους.
Στην Ελλάδα συναντάμε πέντε είδη. Σύμφωνα με το Θεόφραστο οι κόνδυλοι, οι βλαστοί και τα σπέρματα τρώγονται, ο δε Διοσκουρίδης τις αναφέρει τις ρίζες σαν θεραπευτικές.
Οι ρίζες του φυτού ξεραίνονται και βράζονται σε νερό, παράγοντας μια κολλώδη ουσία που σε μερικές χώρες ανακατεύεται με δημητριακά ή πατάτες για να φτιαχτεί ασφοδελόψωμο.
Στην Ελλάδα, το 1917 κατά τον αποκλεισμό και έπειτα κατά τη γερμανική κατοχή, πολλές οικογένειες κατάφεραν να επιβιώσουν χρησιμοποιώντας για τροφή τα ριζώματα του ασφόδελου.
Κατά καιρούς είχε χρησιμοποιηθεί ως συγκολλητική ουσία, για την παρασκευή αλκοόλ αλλά και ως αλοιφή κατάλληλη για κάθε πληγή.
Ένα είδος κόλας παράγεται από τους βολβούς του ασφοδέλου, οι οποίοι πρώτα ξεραίνονται και μετά αλέθονται. Οι τσαγκάρηδες τους κοπάνιζαν μέσα σε γουδί και έφτιαχναν μία πολύ ισχυρή κόλα, το τσιρίχιν,, ιδανική για τα δέρματα.
Πρόκειται για ένα σπουδαίο μελισσοκομικό φυτό, γιατί ανθίζει από νωρίς και δίνει τροφή στις μέλισσες.
Μαγειρική πρόταση: Σφουγγάτο με ασφόδελους



Βλίτο–Amaranthus sp.
Άλλες ονομασίες: Βλίστρος, γλίστρος, γλίντρος, βλιταράκι
Οικογένεια: Amaranthacae

Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 80 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Αποτελεί μεγάλο ζιζάνιο στις καλλιέργειες γιατί πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα και γρήγορα. Ο σπόρος του μπορεί να φυτρώσει και μετά από δέκα χρόνια. Μαζεύονται οι τρυφερές κορφές τους από αρχή καλοκαιριού μέχρι το φθινόπωρο. Πρέπει να το κλαδεύουμε συχνά για να πετάει από τα πλάγια πριν προλάβει να κάνει σπόρους. Τρώγονται βραστά με ξύδι ή λεμόνι και σε συνδυασμό με σκόρδο ή τσιγαριστά με διάφορα άλλα λαχανικά όπως οι κολοκυθοκορφάδες. Φτιάχνεται μέχρι και γιαχνί με πατάτες και χρησιμοποιείτε και για πίτες μαζί με άλλα χόρτα.



Βολβοί-Mouscari comosum
Άλλες ονομασίες: Κουρκουτσέλια, κρεμμυδούλες, σκυλοκρέμμυδα, ασκορδούλακας, σκορδούλακας, βροβιός
Οικογένεια: Liliaceae


Πολυετή φυτά που φτάνουν τα 20 εκατοστά. Τα συναντάμε παντού σε χέρσα αλλά και καλλιεργημένα μέρη. Ανθίζουν από Φεβρουαρίου έως Απρίλιο ανάλογα τις περιοχές. Τα βλαστάρια με τα άνθη τους τρώγονται τσιγαριστά σε ομελέτες. Οι βολβοί βράζονται για να ξεπικρίσουν και σερβίρονται με λάδι και ξύδι ή γίνονται καταπληκτικό τουρσί για μεζέ!




Μαγειρική πρόταση: Κουρκουτσέλια μαγειρεμένα

Σίλυβο το μαριανό-Silybum marianum/Cardus marianus
Άλλες ονομασίες: Γαϊδουράγκαθο, κουφάγκαθο, κάρδος, σίλυβο.
Οικογένεια: Σύνθετα (Compositae).
Συγγενή είδη: Cnicus benedictus-αγιάγκαθο




Διετές ακανθώδες φυτό που φθάνει σε ύψος το 1,5 μέτρο. Τα φύλλα του είναι πράσινα με χαρακτηριστικά άσπρα σημάδια σαν φλέβες και τα λουλούδια του έχουν χρώμα βυσσινί.Είναι φυτό ιθαγενές της Μεσογείου και φυτρώνει σε όλη την νότια Ευρώπη. Είναι αυτοφυές, ευδοκιμεί σε χερσότοπους αλλά και σε καλλιεργημένες εκτάσεις. Προτιμά τα ηλιόλουστα μέρη και τα καλά στραγκιζόμενα εδάφη. Πολλαπλασιάζετε εύκολα από μόνο του με τους σπόρους του και αντέχει μέχρι και τους -15 βαθμούς κελσίου.
H ρίζα και τα φρέσκα νέα φύλλα του τρώγονται ωμά ή μαγειρεμένα αλλά πρέπει πρώτα να αφαιρεθούν οι αιχμηρές άκρες τους, το οποίο είναι αρκετά χρονοβόρο. Τα φύλλα είναι αρκετά παχιά και έχουν ήπια γεύση όταν είναι νέα, αλλά γίνονται πιο πικρά το καλοκαίρι με τη ζέστη. Μαγειρεμένα έχουν γεύση σπανακιού.
Τα κεφάλια του μπορούν να φαγωθούν όπως οι αγκινάρες πριν ανθίσουν, αλλά είναι πολύ πιο μικρά. Οι ξεφλουδισμένοι μίσχοι του τρώγονται ωμοί ή μαγειρεμένοι, είναι εύγευστοι και θρεπτικοί και μπορούν να χρησιμοποιηθούν όπως το σπαράγγι ή το ρεβέντι ή να προστεθούν σε σαλάτες. Τρώγονται καλύτερα την άνοιξη όταν είναι νέοι πριν σκληρύνουν. Οι ψημένοι σπόροι του είναι υποκατάστατο του καφέ.
Διαβάστε και για τις θεραπευτικές του ιδιότητες

Ραπανίδα-Raphanus raphanistrum
Άλλες ονομασίες: Άγρια ραπάνια, ραπανίδα, ραπανόβρουβα
Οικογένεια: Brassicaceae

Ετήσια φυτά που φτάνουν τα 60 εκατοστά Τα συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους σαν ζιζάνιο. Τα φύλλα τους είναι πράσινα μακριά.
Τα τρυφερά φρέσκα φύλλα μαζεύονται από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη.
Μαγειρεύονται βραστά για σαλάτα και τρώγονται με ξύδι ή λεμόνι, ή γίνονται τσιγαριστά με μυρωδικά.

Ζοχός-Sonchus oleraceus
Άλλες ονομασίες: Τσόχος, σφογκός
Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae


Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 40-80 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Τα φύλλα του είναι ανοιχτοπράσινα οδοντωτά και περιέχουν γαλακτώδη χυμό. Μαζεύεται από τις αρχές του φθινοπώρου μέχρι το τέλος της άνοιξης. Η γεύση τους είναι λίγο γλυκιά και τρώγονται βραστά με μπόλικο λεμόνι και μπαίνουν και σε χορτόπιτες μαζί με άλλα χόρτα και μυρωδικά.

Καλέντουλα-Calendula officinalis
Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae

Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 50 εκατοστά Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύονται τα πέταλα από τα άνθη της, από το χειμώνα έως την άνοιξη που ανθίζει. Χρησιμοποιείτε σε δερματικές παθήσεις και σε φαγητά για να δίνει κίτρινο χρώμα και άρωμα.
Καλόγερος-Erodium cicutarium
Άλλες ονομασίες: Περδικονύχι, χτενάκι, βελονιά, πιρουνάκι
Οικογένεια: Geraniaceae


Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 60 εκατοστά Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Μαζεύεται τρυφερός τον χειμώνα μέχρι την άνοιξη πριν ανθίσει.Χρησιμοποιείτε κυρίως σε πίτες αλλά και σε ομελέτες με λαχανικά.


Κάπαρη-Capparis spinosa
Οικογένεια: Capparaceae

Πολυετές φυτό που φυτρώνει σε όλη την Ελλάδα. Ανθίζει το καλοκαίρι και από αυτή μαζεύονται τα μπουμπούκια της πριν ανθίσουν. Ξεπικρίζονται σε νερό και διατηρούνται σε άλμη ή ξύδι αναλόγως πως τα θέλουμε. Χρησιμοποιείτε σε τουρσιά και σαλάτες.



Καρότο άγριο-Daucus carota
Άλλες ονομασίες: Δαυκί, παστινάκα, χαβούζι, σταφυλινάκι
Οικογένεια: Apiaceae

Διετές φυτό που μπορεί να φτάσει το 1 μέτρο ύψος. Φυτρώνει παντού και είναι εξαπλωμένο σε όλη την Ελλάδα. Τα φύλλα και τα βλαστάρια του βράζονται και τρώγονται μόνα τους ή με άλλα χόρτα, όπως και του ήμερου (είναι και αντικαρκινικά). Χρησιμοποιούνται ακόμα σε χορτόπιτες για να δώσουν άρωμα(μυρίζουν περίπου σαν τον μαϊντανό). Τρώγεται και η ρίζα του, αλλά είναι πιο σκληρή και μικρή από του ήρεμου καρότου.
Καυκαλήθρα-Tordylium apulum
Άλλες ονομασίες: Μοσχολάχανο, καυκαλίδα, αγριοκουτσουνάδα
Οικογένεια: Apiaceae


Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 20 εκατοστά Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύονται τα φύλλα και οι τρυφερές κορφές της από το χειμώνα έως την άνοιξη που ανθίζει. Τη χρησιμοποιούμε κυρίως σε πίτες αλλά και σαν μυρωδικό σε φασολάδες και σάλτσες.



Λάπαθο-Rumex sp.
Άλλες ονομασίες: Λάπατο, ξυνολάπατο, ξινήθρα, αγριοσέσκλο
Οικογένεια: Polygonaceae



Ετήσια φυτά που φτάνουν τα 50 εκατοστά. Τα συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Έχει γύρω στα 5 είδη πολύ διαδεδομένα στην Ελλάδα.
Τα φύλλα του είναι σκουροπράσινα και έχουν μια ελαφριά ξινή γεύση. Μαζεύεται από τις αρχές του φθινοπώρου μέχρι το τέλος την άνοιξη. Μαγειρεύονται βραστά μόνα τους ή με κρέας και χρησιμοποιούνται για χορτόπιτες.

Μάραθος-Foeniculum vulgare
Άλλες ονομασίες: Μάλαθρο, φινόκιο
Οικογένεια: Apiaceae

Πολυετές φυτό που φτάνει τα δύο μέτρα. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύονται τα φρέσκα φύλλα από το χειμώνα έως το τέλος της άνοιξης. Το χρησιμοποιούμε σε λαχανόπιτες αλλά και σαν μυρωδικό σε φρέσκιες σαλάτες και σάλτσες.

Μολόχα-Malva sp.
Άλλες ονομασίες: Μουλούχα, αμπελόχα
Οικογένεια: Malvaceae

Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 90 εκατοστά. Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύονται τα φύλλα και οι τρυφερές κορφές της από το χειμώνα έως την άνοιξη που ανθίζει. Τα φύλλα τρώγονται βραστά με άλλα χόρτα, ή γίνονται ντολμαδάκια.



Μπόραγκο-Borago officinalis
Άλλες ονομασίες: Αρμπέτα, πουράντζα
Οικογένεια: Boraginaceae

Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 40 εκατοστά. Τα συναντάμε παντού σε ακαλλιέργητους αλλά και καλλιεργημένους τόπους. Φυτρώνει από μόνο του στην νότια Ευρώπη. Μπορεί να καλλιεργηθεί σε όλους τους τύπους εδάφους ακόμα και σε γλάστρες. Ανθίζει από την άνοιξη έως το καλοκαίρι. Τα άνθη και τα φύλλα του τρώγονται σε σαλάτες και δίνουν μια δροσερή γεύση απαλή σαν του αγγουριού. Είναι φαρμακευτικό αλλά και μελισσοκομικό φυτό.
Προφυλάξεις: Τα φύλλα του αλλά όχι τα άνθη του, περιέχουν μικρές ποσότητες αλκαλοειδών που μπορούν να βλάψουν το συκώτι αν φαγωθούν σε μεγάλες ποσότητες. Όσοι έχουν προβλήματα συκωτιού θα πρέπει να το αποφεύγουν.

Μυρώνι (Κτενόχορτο της Αφροδίτης)-Scandix pectin veneris
Άλλες ονομασίες: Σκαντζίκι, κτενόχορτο της Αφροδίτης, μυριαλίδα
Οικογένεια: Apiaceae


Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 20 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύονται τα φύλλα από το χειμώνα έως την άνοιξη που ανθίζει. Το χρησιμοποιούμε κυρίως σε πίτες αλλά και σαν μυρωδικό σε φρέσκιες σαλάτες και σάλτσες.

Ξινήθρα- Oxalys acetosella/ Oxalys pes‐caprae (ξινήθρα με διπλά άνθη)
Άλλες ονομασίες: Οξαλίδα
Οικογένεια: Oxalidaceae


Τη ξινήθρα τη συναντάμε παντού, γιατί εξαπλώνεται πολύ εύκολα και μπορεί να γίνει ενοχλητικό ζιζάνιο. Περιέχει καλιούχο οξαλικό άλας και μπορεί να αποβεί δηλητηριώδης αν φαγωθεί σε μεγάλη ποσότητα. Χρησιμοποιείτε σε σούπες, σάλτσες και χορτόπιτες σε μικρές ποσότητες, για να δώσει ξινή γεύση.
Χρειάζεται μεγάλη προσοχή να μην επεκταθεί στο χωράφι σας γιατί εξαπλώνεται γρήγορα παντού, εξαφανίζοντας τα άλλα φυτά.

Οβριές-Tamus communis
Άλλες ονομασίες: Αβρωνιά, ομβριά, βεργιά
Οικογένεια: Dioscoreaceae

Πολυετές αναριχώμενη κλιματίδα που φτάνει τα 4 μέτρα. Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους και κυρίως κάτω από ακαλλιέργητες ελιές. Μαζεύονται οι τρυφεροί βλαστοί τους, δηλαδή τα νέα βλαστάρια που βγαίνουν από το Μάρτιο μέχρι τον Απρίλιο.
Τα τρυφερά βλαστάρια βράζονται ελαφρώς και τρώγονται με λάδι και ξύδι για ορεκτικό, αλλά γίνονται και τσιγαριστά με κρεμυδάκι. Το ζουμί τους πίνεται και είναι διουρητικό.
Προσοχή! Δηλητηριώδες φυτό που περιέχει μια ουσία ερεθιστική για την επιδερμίδα.
Παπαρούνα-Papaver rhoeas
Άλλες ονομασίες: Κουτσουνάδα, κοκκινούδα
Οικογένεια: Papaveraceae

Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 30-60 εκατοστά. Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Τα φύλλα της είναι ανοιχτοπράσινα Μαζεύεται ολόκληρη από το χειμώνα έως την άνοιξη πριν ανθίσει.
Τα φύλλα και οι βλαστοί βράζονται και τρώγονται σκέτα ή με άλλα χόρτα. Τι χρησιμοποιούμε ακόμα σε χορτόπιτες μαζί με άλλα μυρωδικά.



Πετρομάρουλο-Lactuca serriola
Άλλες ονομασίες: Αγριομάρουλο
Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae

Διετές φυτό που μπορεί να φτάσει το 1 μέτρο. Φυτρώνει παντού σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Έχει χοντρό κεντρικό βλαστό με αγκάθια. Οι βλαστοί και τα φύλλα του περιέχουν γαλακτώδη χυμό, ο οποίος είναι ηρεμιστικός και φτιάχνει την διάθεση.
Το ώριμο μεγάλο φυτό είναι ελαφρώς τοξικό. Τα τρυφερά φύλλα του όταν είναι ακόμα μικρό, βράζονται και τρώγονται μόνα τους ή με άλλα χόρτα.



Ραδίκια άγρια-Cichorium intybus
Άλλες ονομασίες: Πικροράδικο, πικραλίδα
Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae

Πολυετή φυτά που φτάνουν ένα μέτρο. Τα συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύονται από το φθινόπωρο με τις πρώτες βροχές έως το τέλος της άνοιξης. Βράζονται και τρώγονται με λαδολέμονο ή μαγειρεμένα με κρέας.

Ρόκα (Αζούματο)-Eruca sativa
Άλλες ονομασίες: Αζούματο
Οικογένεια: Brassicaceae

Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 60-80 εκατοστά। Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Τα φύλλα της είναι πράσινα και ο μίσχος της μακρύς και λευκός. Μαζεύονται τα φύλλα και οι τρυφερές κορφές της όλες τις εποχές του χρόνου. Ανθίζει από άνοιξη μέχρι και το καλοκαίρι. Τα άνθη της προσελκύουν τις μέλισσες. Κόβουμε συχνά τα φύλλα της για να εμποδίσουμε την ανθοφορία. Τρώγεται σκέτη σαν ξιδάτη σαλάτα ή με μαρούλι, λάχανο, ντομάτα.

Σέσκουλο-Beta vulgaris
Άλλες ονομασίες: Σέσκλο, γλυκορίζι
Οικογένεια: Chenopodiaceae


Πολυετές φυτό που φτάνει μέχρι τα 50-60 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Τα φύλλα τους είναι σκουροπράσινα γυαλιστερά και το νεύρο τους λευκό και χοντρό. Καλλιεργείτε και γι αυτό μαζεύεται, άνοιξη και φθινόπωρο. Η γεύση τους είναι γλυκιά και τα τρυφερά φρέσκα φύλλα τους τρώγονται σαλάτα (σαν μαρούλι) μαζί με κρεμμυδάκι ή πράσο, λάδι και ξύδι.
Μαγειρεύονται κοκκινιστά μαζί με μυρωδικά και λαχανικά, μαζί με ρύζι (γίνονται σαν το σπανακόρυζο), και ντολμαδάκια. Φυσικά χρησιμοποιούνται και σε χορτόπιτες μαζί με άλλα χόρτα και μυρωδικά.

Σινάπι-Sinapis alba
Άλλες ονομασίες: Αγριοσινάπια, σινιάβρη, βρούβες, γλυκόβρουβες
Οικογένεια: Brassicaceae


Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 80 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Τα φύλλα του είναι πράσινα ανοιχτά.
Μαζεύονται τα φύλλα το φθινόπωρο έως την άνοιξη.
Τα φρέσκα τρυφερά φύλλα τους τρώγονται βραστά μόνα τους ή με άλλα χόρτα και χρησιμοποιούνται με άλλα χόρτα σε χορτόπιτες.
Καλλιεργείται και για τους σπόρους του. Αλεσμένοι χρησιμεύουν στην παρασκευή μουστάρδας.


Σκόλυμος-Scolymus hispanicus L.
Άλλες ονομασίες: σκολιάμπρι, σκόλιαντρος, σκόλυμος, ασπράγκαθο
Οικογένεια: Αστεροειδών (Asteraceae)


Διετές ή πολυετές φυτό, που μπορεί να φτάσει το 1 μέτρο ύψος. Έχει βαθιά χοντρή ρίζα και χοντρό κεντρικό βλαστό. Τα φύλλα του είναι οδοντωτά και αγκαθωτά. Ανθίζει το καλοκαίρι και το βρίσκουμε παντού σε όλη την Ελλάδα σε ακαλλιέργητα εδάφη σε χαμηλό υψόμετρο.
Τα νέα τρυφερά φύλλα πριν γίνουν ακανθωτά και οι τρυφεροί βλαστοί του μαζεύονται από το χειμώνα έως την άνοιξη. Το φθινόπωρο μαζεύεται η ρίζα και οι σαρκώδες ράχες των φύλλων του.
Τα νέα φύλλα και οι βλαστοί του τρώγονται βραστά μόνα τους ή με άλλα χόρτα.
Οι ρίζες και οι μίσχοι γίνονται σούπες ή μαγειρεύονται με κρέας. Επίσης μπορούν να βραστούν και να γίνουν τουρσί με ξύδι και λάδι.

Σκόρδο άγριο-Allium sativum
Άλλες ονομασίες: Σέσκλο, γλυκορίζι
Οικογένεια: Chenopodiaceae

Πολυετές φυτό που φτάνει τα 60 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Μαζεύετε ολόκληρο από το χειμώνα έως το τέλος της άνοιξης. Το χρησιμοποιούμε σε λαχανόπιτες αλλά και σαν μυρωδικό σε φρέσκιες σαλάτες και σάλτσες.

Σπαράγγια άγρια-Asparagus sp.
Άλλες ονομασίες: Σφαράγια, σπαραγγούδι, φρύγανο, κουτσαγρέλια
Οικογένεια: Liliaceae

Πολυετές φυτά που φτάνουν το ενάμιση μέτρο. Τα συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους και κυρίως κάτω από ακαλλιέργητες ελιές. Μαζεύονται οι τρυφεροί βλαστοί τους, δηλαδή τα νέα βλαστάρια που βγαίνουν από το Μάρτιο μέχρι τον Απρίλιο.
Τα τρυφερά πρώιμα βλαστάρια τρώγονται και ωμά σαν σαλάτα. Μαγειρεύονται ελαφρώς βρασμένα με λάδι και ξύδι για ορεκτικό και το ζουμί τους πίνεται και είναι διουρητικό. Με τα σπαράγγια γίνονται καταπληκτικές ομελέτες και σάλτσες για μακαρονάδα!

Στρύφνος-Solanum nigrum
Άλλες ονομασίες: Στρύχνος, βρομόχορτο, αγριοντοματιά
Οικογένεια: Σολανίδη-Solanaceae


Ετήσιο φυτό που φτάνει τα 60 εκατοστά. Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους τόπους. Το φυτό κυρίως στους καρπούς του περιέχει σολανίνη που είναι τοξική, αλλά με το βράσιμο γίνετε ακίνδυνη.Μαζεύονται οι τρυφερές κορφές του όλο το καλοκαίρι. Το χρησιμοποιούμε κυρίως μαζί με βραστά τσιγαριστά λαχανικά, όπως τα βλίτα, τα φασόλια και τα κολοκυθάκια.

Ταράξακον το φαρμακευτικόν-Taraxacum officinalis
Άλλες ονομασίες: Αγριοράδικο, πικραλίδα, αγριομάρουλο
Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae


Πολυετές αυτοφυές φυτό που φυτρώνει σε όλο τον κόσμο και φτάνει τα 25 εκατοστά ύψος. Το συναντάμε σε ακαλλιέργητους τόπους και σε χωράφια σαν ζιζάνιο. Πολλαπλασιάζετε εύκολα από τους σπόρους του την άνοιξη. Τα φύλλα του είναι οδοντωτά, ανόμοια μεταξύ τους και μικρότερα από το κοινό ραδίκι cichorium. Τα άνθη του ξεπετάγονται από μικρούς βλαστούς από τη βάση του φυτού είναι μικρά, οδοντωτά και έχουν χρυσαφένιο χρώμα. Τα αγριοράδικα μαζεύονται από τον χειμώνα μέχρι την άνοιξη και τρώγονται ωμά σε σαλάτες ή βραστά, σκέτα ή με κρέας . Ακόμη τα φύλλα του μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε λαχανόπιτες μαζί με άλλα χόρτα.
Τέλος το taraxacum είναι ισχυρό διουρητικό και μειώνει την ποσότητα των υγρών μέσα στο σώμα, αλλά αντίθετα με τα άλλα διουρητικά που προκαλούν απώλεια καλίου, τα φύλλα του περιέχουν μεγάλες ποσότητες καλίου που τις παρέχουν στον οργανισμό. Η ρίζα και τα φύλλα του χρησιμοποιούνται για την πρόληψη αλλά και την καταπολέμηση της πέτρας στη χολή.

Τσουκνίδα-Urtica dioica
Άλλες ονομασίες: Αγκινίδα, κνίθα, τσούχνα
Οικογένεια: Urticaceae

Ετήσιο φυτό που μπορεί να φτάσει πάνω από ένα μέτρο. Τη συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Μαζεύονται τα νέα φρέσκα φύλλα από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη πριν ανθίσει.
Τα φρέσκα φύλλα της τρώγονται βραστά σαλάτα ή τσιγαριστά με άλλα μυρωδικά.
Με τα φύλλα της και άλλα μυρωδικά φτιάχνονται καταπληκτικές τσουκνιδόπιτες!

Χηροβότανο-Helminthotheca echioides (L.) Holub(=Picris echioides)
Άλλες ονομασίες: Μυρμηγκοβότανο, χοιρομουρίδα
Οικογένεια: Αστεροειδών-Asteraceae


Ετήσιο ή διετές φυτό που φτάνει τα 30-60 εκατοστά.
Το συναντάμε σχεδόν παντού σε ακαλλιέργητους και καλλιεργημένους τόπους. Πολλαπλασιάζεται πολύ εύκολα. Τα φύλλα του είναι σκούρα πράσινα και χνουδωτά, καλυμμένα με τρίχες. Τα κατώτερα φύλλα του είναι οδοντωτά και τα ανώτερα επιφυή. Το επάνω μέρος των φύλλων είναι γεμάτα με λευκές φλύκταινες (φουσκίτσες). Οι χήρες λέγεται, του έχουν μεγαλύτερη αδυναμία, από αυτό και το όνομά του.Τα νεαρά φυτά του μαζεύονται από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη. Τρώγονται βραστά σκέτα με λαδολέμονο ή σε συνδυασμό με άλλα χόρτα.
Πηγές :
www.ftiaxno.gr
http://enallaktikidrasi.com/2013/10/ta-agria-fagosima-xorta-tis-ellinikis-gis/#ixzz320wDZIAz